Wiolonczela

Historia wiolonczeli

Początki wiolonczeli sięgają II poł. XVI wieku. Podobnie jak inne instrumenty z tej rodziny, skrzypce i altówka, wiolonczela wyewoluowała z violi da braccio.
Pierwszy raz wspomniana została przez Martina Agricolę w 1529 r. Pisał on o wiolonczeli jako o basowym instrumencie smyczkowym posiadającym trzy struny. W innych pismach z tego okresu mówiło się też o wersji czterostrunowej. Pierwszym znanym twórcą wiolonczel był Nicola Amati (zmarły 1684), jednak dopiero jego uczeń, słynny Antonio Stradivari, stworzył obowiązujący do dzisiaj standard instrumentu; ustalił między innymi długość pudła rezonansowego na 29,5 cala (75 cm), o dwa cale mniej niż długość wiolonczeli Amatiego (80 cm).

Luigi Boccherini, któremu wiolonczela zawdzięcza awans do grupy instrumentów solowych Za pierwsze utwory solowe na wiolonczelę uznawane są kompozycje Domenica Gabriellego z 1689 r. Do najstarszych wykonywanych obecnie utworów należy Sześć suit na wiolonczelę solo Johanna Sebastiana Bacha. Mimo to, w muzyce barokowej wiolonczela była zazwyczaj tylko instrumentem realizującym podstawę harmoniczną, czyli basso continuo. W drugiej połowie XVIII wieku stopniowo usamodzielniała się - zajęła miejsce violi da gamba, przewyższając ją znacznie możliwościami technicznymi i wyrazowymi.

Do emancypacji wiolonczeli ogromnie przyczynił się Luigi Boccherini, wirtuoz tego instrumentu. Wiolonczela jest instrumentem koncertującym w wielu jego utworach kameralnych. Do zdobycia popularności przyczynił się też fakt, że grało na niej wielu arystokratów; wśród nich najsłynniejszym był Fryderyk Wilhelm II, król Prus (komponował dla niego także Boccherini). Ze względów obyczajowych na wiolonczeli grywali niemal wyłącznie mężczyźni; jeszcze w początkach XX wieku nieliczne kobiety-wiolonczelistki trzymały instrument z boku, a nie tak, jak jest dziś normą, czyli między nogami. Uważa się, że swoją obecną formę wiolonczela zawdzięcza włoskiemu lutnikowi A. Stradivariusowi[4].